Euskal udalerriek zaintzaren inguruan azken urteotan aurrera ateratako egitasmoak ezagutu asmoz, uztailaren 15ean 17:00etan mahai-inguru bat antolatuko da Zaldibiako plazan, EHUko UIK edo udako ikastaroen egitarauaren baitan. “Zaintzen gaituzten herriak” izeneko ekitaldian Udalbiltzako partzuergokide diren Zaldibiako, Hernaniko, Usurbilgo eta Segurako ordezkariek hartuko dute parte.
Hilabete eta erdi igaro da EH Kom jendaurrean aurkeztu genuenetik. Egitasmoa gertuagotik ezagutu eta etorkizunera begirako asmoak zeintzuk diren jakiteko, honen arduradun Beñat Azkargortarekin hitz egiteko aukera izan dugu.
Zoiartzeko ermitan elkartu dira gaurko egunez Uhartehiri, Uharte Garazi, Uharte eta Uharte Arakilgo ordezkariak, lau udalerriak batzen dituen mendiko ibilaldia aurkezteko. Sei txanpatan egin ahal izango den ibilaldi hau gida batean bildu dute Juan Mari Feliú mendizalearen laguntzaz; aipatu udalerrietan eta Udalbiltzaren webgunean egongo da eskuragarri.
Euskal kultura sustatzeko Geuretik Sortuak proiektuaren lehen edizioa amaitzear den honetan, balorazioa egiteko unea da. Horretarako, bertan parte hartu duten bi eremu ezberdinetako ordezkariekin hitz egin dugu: Hernaniko Koro Etxeberria (aurrerantzean, K.E.) eta Sartaguda, Lodosa, Mendabia eta Andosilla herri multzoaren ordezkari Paolo Albanesse (aurrerantzean, P.A.).
Hurbiltzen proiektuaren baitan, Sara eta Ataun senidetzen dituen proiektu berri bat sustatuko du Udalbiltzak. Sarataun proiektua da hau; bi herriak mitologiaren, lurreko produktuen eta historiaren bitartez batuko dituen ekimena. Ideiak 2022 izeneko Gipuzkoa eta Pirinio Atlantikoetako aurrekontu parte hartzailean aurkeztu da egitasmo hau, aurrera ateratzeko behar duen diru laguntza lortzeko; eta zure bozka ezinbestekoa du!
Udalbiltzak gaur aurkeztu du EH Kom telekomunikazio operadore neutro publiko-komunitarioaren proiektua Andoainen. Udalbiltzaren inkubagailutik ateratako lehen proiektua da hau; bizitza propioa izango du orain. Proiektu honek udalerri eta auzoetan sare publiko-komunitarioak jartzen lagunduko du, Euskal Herrian dagoen arrakala digitala gainditzeko xedez, eta kooperatiba integral gisa egituratuko da. Hainbat euskal udalek, hedabidek eta ekimenek babestu dute proiektua.
2022. urteaz geroztik ezarri diren Udalbiltzaren helburu eta lan egiteko modu berriak ezagutzeko asmoz, bertako lehendakari Jabi Asurmendirekin hitz egin dugu.
Udalbiltzak urteko lehen Kontseilu nagusia antolatu zuen pasa den apirilaren 1ean, Oiartzungo Kultur Etxean. Bertan, besteak beste, 2022ko aurrekontuaren onarpena, langileen soldaten igoera eta aurtengo kudeaketa plana onartu ziren aho batez.
Atzoko egunez, martxoak 31, Geuretik Sortuak ekimenetik jaiotako bost film laburren bildumaren aurre-estreinaldia egin zen Leitzako herri aretoan. Bertan bildu ziren bost laburretako zuzendari, ekoizle eta ekipoko beste hainbat langile, bilduma osoa muntatu eta kohesioa eman dion Adabaki ekoiztetxea, filmaren abesti nagusia egin duen Ibil Bedi taldea, eta Udalbiltzako eta Leitzako ordezkariak.
Ikerbiltzaren ildotik abiatuta, Aiaraldean eta Aezkoan energia berriztagarriak jartzeko aukerak aztertu ditu Udalbiltzak. Azterketa horien emaitzak jaso dira azken asteotan.
Urtero bezala, Udalbiltzak lankidetza hitzarmena sinatu du 2022an ere Gipuzkoako Foru Aldundiarekin. Erakunde honek 43.000 €-ko laguntza emango dio partzuergoari, aurten bere lan ildo ezberdinetako ekimenak aurrera atera ditzan.
Geuretik Sortuak proiektuan hautatuak izan diren hainbat artista, udaletako ordezkari eta eragile elkartu dira gaurkoan Uztaritzeko Lapurdi zentroan, proiektuak emandako fruituak aurkeztu asmoz. Guztira bost antzerki obra, ‘Hamazazpigarrenean aidanez’ literatur bilduma eta bost film laburrez osatutako ‘Bost teilatu’ pelikula atera dira proiektuaren lehen ediziotik. Zirkuitu nazionala antolatu dute horiek aurkezteko.
Urte berria hastearekin batera, Udalbiltzak sustatu eta antolatutako Geuretik Sortuak euskal kultur proiektuak emandako fruituak ezagutzeko unea iritsi da. Urtarriletik aurrera, proiektuaren lehen edizioan hautatuak izan diren antzerki konpainiek euren obren emanaldiak egingo dituzte Euskal Herrian sakabanatutako 27 herritan.
Udalbiltzaren Ikerbiltza ildoaren baitan, Euskal Herriaren kohesioa ardatz duen bigarren ikerketa orokor baten emaitzak aurkeztu ditu Aztiker Soziologia Ikerguneak. Eredugarriak diren eremu eta eragileak aztertu dira, kohesionatzen dituzten baloreak identifikatu, bertan inplikatutako norbanakoen bizitzetan duten garrantzia ulertu eta haiekiko atxikimendua euren iruditerian nola eraikitzen den aztertzeko.
Pasa den azaroaren 5ean, urteko bigarren Kontseilu Nagusia antolatu zuen Udalbiltzak. Lehena Oiartzungo Udalean, aurrez aurreko modalitatean egin zen arren, bigarren honek zuen karaktere labur eta burokratikoa kontuan hartuta online modalitatean egitea erabaki zen.
Udalbiltzak “Udal proiektu energetiko komunitario eta burujabeak” izeneko mintegia antolatu du Hernanin, Euskal herriko udalek energia burujabetzara bidean eman beharreko pausuak ezagutzera gonbidatuz. Euskal Herriko hainbat udal eta egitasmoren esperientziak partekatu dira entzuleekin: Hernani, Urarte, Irurtzun eta Sugarai kooperatiba. Halaber, egungo eta etorkizuneko erronken inguruan eztabaidatu dute energiaren alorra ekologismotik, zuzenbidetik eta ikertzailetzatik jorratzen duten hainbat adituk. Nazioartetik ere izan da testigantzarik: Atenasen egoitza duen Electra Energy kooperatibako bi kide izan dira bertan, Greziako egoeraren berri emateko.
Badira Euskal Herrian energia burujabetzaren alorrean konpromiso integrala hartu duten herriak. Bizkaiko Ea (836 biztanle 2020an) da horietako bat, eta bertako alkate Iratxe Arriolarekin hitz egiteko aukera izan dugu bertako proiektuen eta etorkizunerako planen berri izateko.
Greziako Atenas hiriburuan egoitza duen Electra Energy kooperatiba soziala izango da azaroren 13ko energia mintegietako gonbidatu berezietako bat. Greziako Energia komunitateen legea eta euren komunitate ereduak azalduko dizkigute bertan; baina aldez aurretik hitz batzuk partekatu nahi izan ditugu kooperatibako proiektu-buru eta lehendakari diren Ignacio Navarro eta Miriam Rodriguezekin.
Udalbiltzaren jardunean, lan ildo garrantzitsuenetarikoa izan da energia burujabetza. Gaia egun pil-pilean dagoen arren, Euskal Herriko udalerriak alor horretan ahalduntzea, energia berriztagarrien erabilera sustatzea eta pobrezia energetikoari aurre egitea beti egon dira Udalbiltzaren lehentasunen artean. Azaroaren 13an Hernaniko Orona Fundazioan antolatuko diren Energia Mintegiak aitzakiatzat hartuta, urteetan zehar energiaren alorrean egindako lanketa laburbildu nahi izan dugu hemen.
Euskal Herriko udalerriak burujabetzaren bidean jartzeko helburuarekin, “Udal Proiektu energetiko komunitario eta burujabeak” jardunaldia antolatuko du Udalbiltza Partzuergoak, Hernaniko Orona Fundazioan. Hitzorduan dagoeneko Euskal Herrian abian diren hainbat proiektu ezagutzeko aukera egongo da. Antzeko ekimenak abiatzeko beharrezkoak diren gako juridiko, ekonomiko eta sozialak mahaigaineratuko dira bertan. Ekitaldian energia komunitateak sustatzen aitzindariak diren Greziako hainbat proiektu aurkeztuko dituzte Electra Energy kooperatibako ordezkariek.
Hauspotu eraberrituta azaldu zen pasa den ekainaren 24ean Balmasedan egin zen saio berri batean. Aurtengo edizioaren helburua “Lurralde burujabe” gisa izendatutako lurralde-estrategia garatzeko prozesua abian jartzea izango da, eta udaren hastapenetan saio batzuk egingo diren arren, prozesuak irailetik abendura bitartean jarraituko du.
Mikel Zabaleta Leitzako alkatea da 2015. urtetik. Nafarroako herri hau Udalbiltzaren sorreratik izan da partzuergokide, eta bien arteko harremana betidanik izan da dinamikoa. Azken aldian, halaber, hainbat proiektu ditu esku-artean Leitzak Udalbiltzarekin batera. Zabaletarekin hitz egin nahi izan dugu, Udalbiltzarekin elkarlan-bide horiek bilatzeko arrazoiak ezagutu eta partzuergokide izateak dituen onurak ikusarazi asmoz.
Burujabetzaren alorrean pausu bat haratago emateko asmoz, Udalbiltzak energia komunitateak sortzeko egun osoko mintegi bat antolatuko du 2021eko azaroan. Jardunaldi honek, hainbat adituk eskainitako hitzaldien eta mahai-inguruen bitartez, proiektu hauek garatzeko jarraibide egokiak emango dizkie alor honetan lehen pausuak eman nahi dituzten udalerrietako hautetsi, teknikari eta garapen agentzietako teknikariei.
Mikel Otxotorena Ikerbiltza egitasmoko ikaslea da. Hernaniarra izanik, bere herrian egiten ari da praktikaldia komunitate-garapena ardatz duen proiektu baten baitan, eta harekin hitz egin dugu esperientziaz gehiago jakiteko.
Udalbiltza dagoeneko hasi da udalerri batzuei martxoan iragarritako aholkularitza estrategiko zerbitzua eskaintzen. Hartu-Eman proiektuaren baitako lan-ildo honetan zerbitzua jasotzen lehenak Leitza eta Amoroto izan dira. Lehenak bertako elikadura burujabetza eta eskualdeko garapena sustatzeko proiektu bati hauspoa eman nahi dio; bigarrenak, ordea, energia burujabetzaren inguruko plangintza bat jorratu.
Euskal Herriko bazter guztietatik etorritako artista eta udalerrietako ordezkariak bilduta, argazki jendetsua atera dute gaur Oiartzungo Arizmendi Eneako lorategian. Udalbiltzak proiektuari buruzko bi datu berri eman ditu aditzera: bost film laburrekin film luzea egingo duen ekoiztetxea Adabaki Ekoizpenak izango da; ipuinak, ordea, Udalbiltzaren izenarekin argitaratuko dira, profesional-talde baten laguntzaz.
Udaberriko oporren aurretik, espainiar estatuko autonomia erkidegoen barne-mugen irekierarekin bat eginez, Euskal Herriko barne-turismo jasangarria sustatzen duen Lurgida aplikazioari egindako bisitak asko handitu egin dira. 2020ko ekainean prentsa-aurrean aurkeztu zenetik, gorakadarik handiena izan du aplikazioaren zabalkundeak.
Orain gutxi, hondakinen kudeaketa jasangarria sustatzeko asmoa zuten hainbat euskal udalerrik bat egin eta Hobeki Elkartea sortu zuten. Bertako lehendakari eta Oiartzungo ordezkari den Eneritz Arbelaitzekin elkartu gara, elkartearen inguruko xehetasunak ezagutzeko.
Orotara literatura, antzerkigintza eta zinegintza arloko 26 artista izan dira hautatuak; eta bakoitzak hiru astera bitarteko egonaldia egingo du bere bizilekua ez den herri batean.16 ipuin, 5 antzezlan eta 5 film labur sortuko dira egonaldi horietatik. Aurki Udalbiltzak ekitaldi bat antolatuko du egonaldi-garaiari hasiera emateko, udalerri eta artista partehartzaileen konpainian.
Iazko ekainean aurkeztu zen barne-turismoa eta bertako kontsumoa sustatzeko helburua duen Lurgida aplikazioan informazioa gehitzen jarraitu du Udalbiltzak urte honetan zehar. Urtarriletik hona, orotara, 38 herriren informazioa gehitu da; baita ibilbideen atalean Enaren ibilbidea txertatu ere.
