Urte berria hastearekin batera, Udalbiltzak sustatu eta antolatutako Geuretik Sortuak euskal kultur proiektuak emandako fruituak ezagutzeko unea iritsi da. Urtarriletik aurrera, proiektuaren lehen edizioan hautatuak izan diren antzerki konpainiek euren obren emanaldiak egingo dituzte Euskal Herrian sakabanatutako 27 herritan.
Udalbiltzaren Ikerbiltza ildoaren baitan, Euskal Herriaren kohesioa ardatz duen bigarren ikerketa orokor baten emaitzak aurkeztu ditu Aztiker Soziologia Ikerguneak. Eredugarriak diren eremu eta eragileak aztertu dira, kohesionatzen dituzten baloreak identifikatu, bertan inplikatutako norbanakoen bizitzetan duten garrantzia ulertu eta haiekiko atxikimendua euren iruditerian nola eraikitzen den aztertzeko.
Pasa den azaroaren 5ean, urteko bigarren Kontseilu Nagusia antolatu zuen Udalbiltzak. Lehena Oiartzungo Udalean, aurrez aurreko modalitatean egin zen arren, bigarren honek zuen karaktere labur eta burokratikoa kontuan hartuta online modalitatean egitea erabaki zen.
Udalbiltzak “Udal proiektu energetiko komunitario eta burujabeak” izeneko mintegia antolatu du Hernanin, Euskal herriko udalek energia burujabetzara bidean eman beharreko pausuak ezagutzera gonbidatuz. Euskal Herriko hainbat udal eta egitasmoren esperientziak partekatu dira entzuleekin: Hernani, Urarte, Irurtzun eta Sugarai kooperatiba. Halaber, egungo eta etorkizuneko erronken inguruan eztabaidatu dute energiaren alorra ekologismotik, zuzenbidetik eta ikertzailetzatik jorratzen duten hainbat adituk. Nazioartetik ere izan da testigantzarik: Atenasen egoitza duen Electra Energy kooperatibako bi kide izan dira bertan, Greziako egoeraren berri emateko.
Badira Euskal Herrian energia burujabetzaren alorrean konpromiso integrala hartu duten herriak. Bizkaiko Ea (836 biztanle 2020an) da horietako bat, eta bertako alkate Iratxe Arriolarekin hitz egiteko aukera izan dugu bertako proiektuen eta etorkizunerako planen berri izateko.
Greziako Atenas hiriburuan egoitza duen Electra Energy kooperatiba soziala izango da azaroren 13ko energia mintegietako gonbidatu berezietako bat. Greziako Energia komunitateen legea eta euren komunitate ereduak azalduko dizkigute bertan; baina aldez aurretik hitz batzuk partekatu nahi izan ditugu kooperatibako proiektu-buru eta lehendakari diren Ignacio Navarro eta Miriam Rodriguezekin.
Udalbiltzaren jardunean, lan ildo garrantzitsuenetarikoa izan da energia burujabetza. Gaia egun pil-pilean dagoen arren, Euskal Herriko udalerriak alor horretan ahalduntzea, energia berriztagarrien erabilera sustatzea eta pobrezia energetikoari aurre egitea beti egon dira Udalbiltzaren lehentasunen artean. Azaroaren 13an Hernaniko Orona Fundazioan antolatuko diren Energia Mintegiak aitzakiatzat hartuta, urteetan zehar energiaren alorrean egindako lanketa laburbildu nahi izan dugu hemen.
Euskal Herriko udalerriak burujabetzaren bidean jartzeko helburuarekin, “Udal Proiektu energetiko komunitario eta burujabeak” jardunaldia antolatuko du Udalbiltza Partzuergoak, Hernaniko Orona Fundazioan. Hitzorduan dagoeneko Euskal Herrian abian diren hainbat proiektu ezagutzeko aukera egongo da. Antzeko ekimenak abiatzeko beharrezkoak diren gako juridiko, ekonomiko eta sozialak mahaigaineratuko dira bertan. Ekitaldian energia komunitateak sustatzen aitzindariak diren Greziako hainbat proiektu aurkeztuko dituzte Electra Energy kooperatibako ordezkariek.
Hauspotu eraberrituta azaldu zen pasa den ekainaren 24ean Balmasedan egin zen saio berri batean. Aurtengo edizioaren helburua “Lurralde burujabe” gisa izendatutako lurralde-estrategia garatzeko prozesua abian jartzea izango da, eta udaren hastapenetan saio batzuk egingo diren arren, prozesuak irailetik abendura bitartean jarraituko du.
Mikel Zabaleta Leitzako alkatea da 2015. urtetik. Nafarroako herri hau Udalbiltzaren sorreratik izan da partzuergokide, eta bien arteko harremana betidanik izan da dinamikoa. Azken aldian, halaber, hainbat proiektu ditu esku-artean Leitzak Udalbiltzarekin batera. Zabaletarekin hitz egin nahi izan dugu, Udalbiltzarekin elkarlan-bide horiek bilatzeko arrazoiak ezagutu eta partzuergokide izateak dituen onurak ikusarazi asmoz.
Burujabetzaren alorrean pausu bat haratago emateko asmoz, Udalbiltzak energia komunitateak sortzeko egun osoko mintegi bat antolatuko du 2021eko azaroan. Jardunaldi honek, hainbat adituk eskainitako hitzaldien eta mahai-inguruen bitartez, proiektu hauek garatzeko jarraibide egokiak emango dizkie alor honetan lehen pausuak eman nahi dituzten udalerrietako hautetsi, teknikari eta garapen agentzietako teknikariei.
Mikel Otxotorena Ikerbiltza egitasmoko ikaslea da. Hernaniarra izanik, bere herrian egiten ari da praktikaldia komunitate-garapena ardatz duen proiektu baten baitan, eta harekin hitz egin dugu esperientziaz gehiago jakiteko.
Udalbiltza dagoeneko hasi da udalerri batzuei martxoan iragarritako aholkularitza estrategiko zerbitzua eskaintzen. Hartu-Eman proiektuaren baitako lan-ildo honetan zerbitzua jasotzen lehenak Leitza eta Amoroto izan dira. Lehenak bertako elikadura burujabetza eta eskualdeko garapena sustatzeko proiektu bati hauspoa eman nahi dio; bigarrenak, ordea, energia burujabetzaren inguruko plangintza bat jorratu.
Euskal Herriko bazter guztietatik etorritako artista eta udalerrietako ordezkariak bilduta, argazki jendetsua atera dute gaur Oiartzungo Arizmendi Eneako lorategian. Udalbiltzak proiektuari buruzko bi datu berri eman ditu aditzera: bost film laburrekin film luzea egingo duen ekoiztetxea Adabaki Ekoizpenak izango da; ipuinak, ordea, Udalbiltzaren izenarekin argitaratuko dira, profesional-talde baten laguntzaz.
Udaberriko oporren aurretik, espainiar estatuko autonomia erkidegoen barne-mugen irekierarekin bat eginez, Euskal Herriko barne-turismo jasangarria sustatzen duen Lurgida aplikazioari egindako bisitak asko handitu egin dira. 2020ko ekainean prentsa-aurrean aurkeztu zenetik, gorakadarik handiena izan du aplikazioaren zabalkundeak.
Orain gutxi, hondakinen kudeaketa jasangarria sustatzeko asmoa zuten hainbat euskal udalerrik bat egin eta Hobeki Elkartea sortu zuten. Bertako lehendakari eta Oiartzungo ordezkari den Eneritz Arbelaitzekin elkartu gara, elkartearen inguruko xehetasunak ezagutzeko.
Orotara literatura, antzerkigintza eta zinegintza arloko 26 artista izan dira hautatuak; eta bakoitzak hiru astera bitarteko egonaldia egingo du bere bizilekua ez den herri batean.16 ipuin, 5 antzezlan eta 5 film labur sortuko dira egonaldi horietatik. Aurki Udalbiltzak ekitaldi bat antolatuko du egonaldi-garaiari hasiera emateko, udalerri eta artista partehartzaileen konpainian.
Iazko ekainean aurkeztu zen barne-turismoa eta bertako kontsumoa sustatzeko helburua duen Lurgida aplikazioan informazioa gehitzen jarraitu du Udalbiltzak urte honetan zehar. Urtarriletik hona, orotara, 38 herriren informazioa gehitu da; baita ibilbideen atalean Enaren ibilbidea txertatu ere.
Hartu Eman proiektuaren baitako zerbitzu honen bidez, burujabetza eta eraldaketa helburu duten proiektuak aurrera ateratzeko doako aholkularitza emango du Udalbiltzak, kanpo-inteligentziekin eratzen ari den sare baten laguntzaz. Partzuergokide diren udalak aitzindari izango dira aholkularitza hau jasotzen; nahiz eta telefono bidezko kontsulta arinak ere eskainiko dizkien hala eskatzen duten udaletxe eta herriko etxe guztiei.
Apirilaren 4ean izango den Aberri Eguna ospatu eta Euskal Herria burujabe bat aldarrikatzeko deia egin zuen martxoaren 13an Euskal Herria Batera herri dinamikak. Udalbiltzak ere ideia horrekin bat egiten du, eta Aberri Eguna ospatzeko proposatzen diren keinuetan parte hartzera animatzen ditu hautetsiak eta herritarrak.
Udalbiltzaren Hauspotu programari esker ezagutu ahal izan dugu OndalanKoop, Burlatan egoitza duen elikadura eta kontsumo mikro-kooperatiba nafarra. Euren lan-ildoak, oinarriak, kezkak eta esperientzia ezagutu nahi izan ditugu, sortzaileetako bat den JJ Osesekin hitz eginez.
Otsailaren 5ean artistei zuzendutako beka deialdia itxi zenetik, Udalbiltzak lanean jarraitu du Geuretik Sortuak egitasmoaren alor ezberdinak jorratzen. Ustekabeko arrakasta izan du deialdiak: 72 proposamen jaso dira. Proiektuok aztertzen eta epaimahaia osatzen dabil orain lantaldea.
Urmuga egitasmoak mendizalez eta musikaz bete du Euskal Herria mendebaldetik ekialdera 2020an zehar, pandemiaren mugak lausotuz. Egitasmo interesgarri eta eder honen eta aurtengo asmoen inguruan mintzatu gara sortzaileetako bat den Felipe Uriarte mendizale pasaitarrarekin.
Pasa den ostiralean, otsailak 12, ohi bezala Oiartzungo Udaletxeko pleno aretoan ospatu zen urteroko lehen Kontseilu Nagusia. Bertan, Udalbiltzako partzuergokide diren 77 herrietako hainbat ordezkari izan ziren eta, beste gauza batzuen artean, 2021. urteko aurrekontua eta kudeaketa plana onartu zituzten euren bozken bitartez.
Pasa den ostiral goizean, Udalbiltzako hautetsi batzuek Hernanira egin zuten bisita, HartuEman esperientzien bankuaren testuinguruan. Bertan, lehenbizi, Kulturarteko Plaza Feminista ezagutu zuten eta, ostera, Orona fundazioaren Ideo eraikina. Bisitaren helburua energia kudeaketa eredu berriak ezagutzea izan zen.
Pirinio Atlantikoetako Prefeturak Hego eta Ipar Euskal Herriaren arteko zortzi pasabide ixtea eragin duen neurri bat jarri du martxan gaurtik aurrera, “terrorismoaren aurkako borroka indartzeko” balioko dutela argudiatuta. Udalbiltzatik neurri hauen aurreko kezka azaldu nahi dugu ohar honen bitartez.
Zinegile, antzerki konpainia eta idazleei zuzendutako deialdi hau otsailaren 5era bitarte egongo da zabalik; eskaeren artean, aurkeztutako proposamenaren kalitatea eta egokitzeko gaitasuna baloratuko dira. Euskal artisten sormena eta euskal herrietako idiosinkrasia uztartzea du helburu Geuretik Sortuak proiektuak, euskaraz egindako artearen sormena eta hedapena bultzatzeko.
Errigoitiko hautetsia eta Udalbiltzako Batzorde Eragileko kidea elkarrizketatu dugu oraingoan. Udalbiltzan sartzeko eta bertan lan egiteko arrazoiei, partzuergoak egun dituen erronka handienei eta Geuretik Sortuak proiektuari buruz mintzatu da Amezaga.
2019. urtetik martxan dagoen Hartu-Eman esperientzia eraldatzaileen bankuak aurrerapausoak emango ditu datorren urtean. Lan-ildo berriak gehitzea eta nazioarteko esperientziak txertatzea dira Udalbiltzaren proiektu honek izango dituen berrikuntzarik nagusienak.
2021. urte osoa eta 2022aren lehen erdia hartuko dituen kultur proiektu berri bat aurkeztu du gaur Udalbiltzak, Durangoko Plateruena Antzokian. Geuretik Sortuak du izena, eta euskara hutsean sortutako literatura, antzerkigintza eta zinemagintza lehen lerroan jartzea du helburu.
