Greziako energia komunitateen egoera ezagutuz

1. Udalbiltza udalen partzuergoa dela kontuan hartuta, nola uste duzue susta dezaketela udalek energia-komunitate horiek sortzea? Zer rol joka dezakete?

Energia-komunitateek onura atera dezakete udalen eraginez, batez ere horiek energia-komunitate baten sortzaile gisa parte hartzen badute. Udalen inplikazioa demokrazia energetikoaren aldeko konpromiso politikoa ziurtatzeko modu bat da, baita gobernu eta agintari erregional eta nazionalentzako aldaketa sustatzeko modu bat ere, nazio mailan oztopo legegile eta politikoak daudenean ere. Bestalde, energia-komunitateek aukera ematen diete udalei politika energetikoak ezartzeko, partaidetza eta onura sozialarekin eta tokiko komunitatearen onurarekin. Ikastetxe publikoen eta beste eraikin publiko batzuen kasuan, energia-komunitateak formula eraginkorrak dira herritarren laguntza lortzeko energia berriztagarrien eta energia-eraginkortasunaren arloko ekimen eta inbertsioetan.

2. Zer balio erantsi ematen diete energia-komunitateek udalerriei, herritarrei eta udalei? Eta zer rol jokatzen dute herritarrek komunitate horietan?

Komunitate energetikoa inbertsiorako eta garapenerako tresna bat baino gehiago da. Plangintza energetiko, iraunkor eta lurraldeko bat egiterako orduan herritarrak ahalduntzeko eta inplikatzeko modu bat da, eredu energetikoaren aldaketa holistikoa ziurtatzeko tresnak ematen dituena. Izaera kolaboratibo nabarmena du hainbat eragileren artean, eta tokiko ekonomian eragin positiboa du.

Aldaketa hori beharrezkoa da trantsizio energetikorako, eredu energetikoaren aldaketa ez baita aldaketa teknologiko hutsa. Trantsizio energetikoak herritarren inbertsio eta partaidetza izugarriak eskatzen ditu, eskala txikiko eta banatutako sistema berriztagarrietan gauzatuta, sare elektrikoaren malgutasuna bermatzeko, baita horniduraren segurtasuna eta kontsumitzailearentzako kostu lehiakorreko kudeaketa bermatzeko ere. Energia-komunitateak partekatutako eta banatutako negozio-eredu horiek sendotzen direla ziurtatzeko bideak dira. Kontsumitzaileek, ETEek, udalek eta industriek parte hartzen dute horietan eta, aldi berean, balio erantsiak gehitzen dituzte, hala nola ikuspegi jasangarria edo ekonomia solidarioaren arloan (pobrezia energetikoari aurre egiteko irtenbideak bideratuz).

3. Zer zerbitzu eskain ditzakete energia-komunitateek?

Energia-komunitate batek merkatu elektrikoko edozein jarduera araututan parte har dezake, eta bertako kide eta kontsumitzaileei produktu eta zerbitzu lehiakorrak garatu eta susta diezazkioke. Gure lurraldeetan, energia-komunitatea (elektrizitatearen hornitzaile gisa) edo energiaren eta autokontsumoaren ekoizpena (onurak kideen artean banatzen dira) dira eredu ezagunenak. Hala ere, Europako Energia Komunitateen Zuzentarauak zerbitzu eta jarduera gisa definitzen du energia-merkatuan araututako edozein jarduera, ekoizpen, hornidura, banaketa, garraio, energia-biltegiratze, agregazio-zerbitzu eta autokontsumo. Era berean, energia-komunitate batzuk eraginkortasun energetikoko zerbitzuak, hondakinen tratamendua, ekonomia zirkularra, garraio iraunkorreko zerbitzuak edo bioerregaien ekoizpena eta merkaturatzea hornitzera bideratuta daude.

4. Nola lagun dezakete komunitate horiek energia-pobreziari aurre egiten?

Balio eta zerbitzu gisa inpaktua eta gizarte-onura barne hartzen dituzten negozio-ereduak garatuz. Adibidez, finantzaketa-tresna berritzaile baten laguntzarekin (finantzaketa kolektiboa edo banku etikoa edo kooperatibista), bizilagun-komunitate batek autokontsumorako eguzki-planta bat finantzatu dezake errentagarritasun batekin, eta arazo ekonomikoak dituzten familien ehuneko bati partaidetza eman diezaioke, horrek finantzaketa-ereduan eragin nabarmenik izan gabe. Horrelako ereduak Grezian ezarri ditugu, adibidez, Hyperion Energia Komunitatearen bidez. Aldi berean, oso garrantzitsua da sektore publikoaren eta udalen zeregina, eskualdeetako gobernuekin lankidetzan jardun dezaketen administrazioak diren aldetik; inbertsio pribatua eta garapen-funtsak konbinatu baititzakete pobrezia energetikoari aurre egitera bideratutako ekintzak aurrera ateratzeko.

5. Zer eragin dute komunitate energetikoek deskarbonizazioan?

IPCCren arabera (Klima Aldaketarako Gobernuarteko Panela), 2030erako deskarbonizazio-helburu globalak lortzeko, 3,2 trilioi dolarreko inbertsio globala egin behar da azpiegituretan eta trantsizioa sustatzeko ekintzetan. Trantsiziorako kapital-fluxu handia dagoen arren, oraindik urrun gaude helburu klimatikoak lortzeko behar den inbertsio-erritmoa lortzetik, eta inbertsio-maila hori ezin da lortu inbertsio pribatua eta kontsumitzailearen parte-hartzea kontuan hartzen ez badira, bai autoekoizle gisa, bai energia-komunitate batean inbertitzaile gisa parte hartuta. Autokontsumoa eta energia berriztagarri banatzaileak bezalako negozio-ereduak ezinbestekoak dira aldaketa horretan; izan ere, kontsumitzailea inplikatzeko moduak eskaintzeaz gain, energia-sistema garbi, lehiakor eta eraginkorra lortzeko beharrezkoa den berrikuntza teknologikoaren maila ahalbidetzen dute.